Kinderachtig gedrag
“Ach, dat is kinderachtig gedrag van een paar medewerkers, daar moeten ze gewoon op worden aangesproken.”
Aan het woord is Lambert, directeur van een productiebedrijf. Het bedrijf heeft de laatste tijd een paar flinke douwen gekregen. De verkoop van producten loopt terug, nieuwe contracten blijven uit. Rode cijfers dreigen. De moederorganisatie wil inmiddels van het bedrijf af, maar verkoop ketst steeds op het laatste moment af.
Vorig jaar zijn ze de ISO-audit niet doorgekomen. Een blamage van jewelste. Geconstateerd werd dat de boel niet op orde was. Daarbij hebben ze een aantal pittige opmerkingen gekregen over de kennis, de werkhouding en het gedrag van de medewerkers. Alsof die geen idee hebben waar ze mee bezig zijn en daar nog trots op zijn ook.
Verwaarlozing
De situatie binnen het bedrijf laat kenmerken zien van verwaarlozing. Jarenlang is er niet geïnvesteerd in het bedrijf. Dat geldt allereerst voor de harde kant van het werk, zoals het onderhoud van gebouwen en machines, de implementatie van slimme werkprocessen, eigentijdse IT-ondersteuning.
Maar de verwaarlozing is ook te zien aan de ‘zachte’ menskant van het werk, zoals talentontwikkeling, kennis delen, leiderschap en volgerschap, samenwerking. Er is niet geïnvesteerd in het werken aan een cultuur waarin mensen kunnen groeien en bloeien, elkaar versterken, en zo samen bijdragen aan de ‘bedoeling’ van het bedrijf.
Werkplezier is ver te zoeken. Verbinding met elkaar en met de doelen van het bedrijf ook. Alsof ze in een soort niemandsland ronddwalen. Verwaarlozing van mensen: het is de dood in de pot voor elk bedrijf.
Kinderachtig gedrag!?
Als ik Lambert spreek zijn er net een paar incidenten geweest met grensoverschrijdend gedrag. Pestgedrag. De ene collega wél trakteren op een gebakje en de andere niet. Iemand negeren. Openlijk ruzie zoeken of iemand belachelijk maken. Het wordt getolereerd. Lambert zet het weg als ‘gewoon kinderachtig gedrag, niet te veel aandacht aan geven, niet groter maken dan het is’.
Leidinggevenden worden tegen elkaar uitgespeeld. Medewerkers gaan op de stoel van hun teamleider zitten. Nemen op eigen houtje beslissingen. En als het vervolgens mis gaat, duiken ze en wijzen naar een ander.
Afdelingshoofden springen vervolgens in het gat en zagen zo de poten onder de stoel van hun teamleiders uit. En Lambert doet dat op zijn beurt weer bij de afdelingshoofden. Hij valt ze af waar iedereen bij is.
Het is één grote stoelendans. Verzuim en verloop nemen toe, er is sprake van cynisme. Mensen haken letterlijk af. En gaan zich zoals Lambert zegt, kinderachtig gedragen.
Wat is Lamberts eigen aandeel?
Voor de goede orde: Lambert heeft de afgelopen jaren keihard gewerkt om het bedrijf overeind te houden. Is veel in binnen- en buitenland op pad geweest om acquisitie te plegen, om de moederorganisatie tevreden te houden, om mee te zoeken naar potentiële kopers van het bedrijf. Hij heeft een groot hart voor het bedrijf en doet zijn werk met de beste bedoelingen.
Binnen het bedrijf, bij de medewerkers, is hij weinig zichtbaar. Hij is veel afwezig. Doet me denken aan de SIRE-campagne “wie is toch die man die ’s zondags het vlees komt snijden?” Als je hem hoort praten over de medewerkers, valt op hoe negatief hij daarover is. “Ze kunnen en ze willen niets, ze zijn er allemaal op uit om zo min mogelijk te doen voor zoveel mogelijk geld.”
Erg consequent is hij ook niet. Er zijn strikte veiligheidsvoorschriften over waar je in het bedrijf een helm moet opzetten en veiligheidsschoenen moet dragen, maar zelf loopt hij daar zonder helm en op zachte mocassins rond. “Het is maar even, ik heb geen tijd voor dat gedoe. Dat is vooral belangrijk voor de medewerkers die er werken.”
Een aantal keer al hebben de medewerkers op zijn verzoek gekeken naar de werkprocessen en hoe die efficiënter en effectiever zouden kunnen. Evenzoveel keren is het gebleven bij een inventarisatie. De verbeterpunten staan op whiteboards die in de productiehal staan te verstoffen. Er is nog niets veranderd.
Behandel mensen als kleine kinderen en ze gaan zich kinderachtig gedragen
Als je het verhaal zo hoort, is het niet gek dat mensen zich niet serieus genomen voelen. Gaan muiten en zich kinderachtig gaan gedragen. Ga bij jezelf maar na hoe het voelt als iemand je als dom behandelt of je neerzet als een uitgekookte geldwolf. Of als iemand alle ideeën die je inbrengt terzijde schuift.
Het lijkt alsof de medewerkers er helemaal niet toe doen. Ze kunnen hun goddelijke gang gaan zonder dat iemand er ook maar echt iets aan doet. Alsof ze uitproberen hoever ze daarin kunnen gaan voordat iemand ‘stop’ zegt. Iemand die paaltjes slaat, hun gedrag begrenst. “Zo doen we het hier, dit gedrag accepteren we, en dat gedrag niet, en dit zijn de consequenties als je je daar niet aan houdt.”
De moraal van het verhaal
Lambert ziet niet dat hij met zijn eigen houding en gedrag onbedoeld bijdraagt aan de ongezonde situatie binnen het bedrijf. Onder zijn leiding hebben ze met elkaar de boel laten verslonzen.
Mensen niet serieus nemen vraagt om problemen. Anderen de maat nemen en zelf de gedragsregels niet volgen, vragen wat mensen nodig hebben en daar vervolgens niets mee doen, mensen niet aanspreken op hun gedrag, keer op keer verbeterplannen laten maken en die niet laten uitvoeren: dat werkt averechts.
Lambert miskent de aard van het probleem én miskent dat hij daar zelf een aandeel in heeft. Er kan pas iets veranderen wanneer hij gaat zien wat er werkelijk aan de hand is en ook werkelijk bereid is om dingen anders te gaan doen.
De vraag is of dat nog op tijd gebeurt. Op dit moment bungelt zijn positie aan een zijden draadje en gaat het nog steeds niet goed met het bedrijf.